a man with strong immune system

سیستم ایمنی یکی از مهمترین سیستمهای بدن انسان است که با استفاده از مکانیزمهای دفاعی پیشبینیشده، نقش سپر دفاعی بدن را در برابر عوامل مهاجم و بیماریزا ایفا میکند. این سیستم، مجموعهای از پاسخهای دفاعی است که در قالب دو مکانیزم دفاعی کلی، از بدن محافظت میکند. این دو مکانیزم عبارتاند از: 1- مکانیزم ذاتی سیستم ایمنی 2- مکانیزم اکتسابی (انطباقی) سیستم ایمنی.

مکانیزم ذاتی سیستم ایمنی، پاسخ دفاعی بدن در برابر ورود هر عامل خارجی و ناشناخته است و بهطور عمومی برای تمام میکروبهای مهاجم، این پاسخ یکسان است. از سوی دیگر، سیستم ایمنی انطباقی، بهطور اختصاصی برای عوامل خارجی متفاوت، واکنشهای دفاعی اختصاصی و متفاوتی از خود نشان میدهد.


بیشتر بخوانید: واکسن کرونا چگونه کار میکند؟


ضعف سیستم ایمنی بدن، موجب عملکرد نامناسب بدن در مقابل عوامل بیماریزا یا کاهش سرعت واکنشپذیری بدن در مقابل آنها میشود؛ لذا لازم است که عوامل تضعیف سیستم ایمنی بدن و همچنین راههای افزایش قدرت سیستم ایمنی را بشناسیم.

weak immune system

از کجا بدانیم که سیستم ایمنی بدن ما سالم و قدرتمند است؟

به سوالات زیر پاسخ دهید:

  • آیا بیشتر از 3 بار در سال سرما میخورید؟
  • آیا به سختی از شر بیماریها خلاص میشوید؟
  • آیا معمولا از درد مفاصل و خستگی بیش از حد رنج میبرید؟
  • آیا عملکرد بدن شما در زمان ورزش یا مسابقات شدیداً افت میکند؟
  • آیا از بیماریهایی مانند اگزما، آسم یا آرتریت رنج میبرید؟
  • آیا هر سال حداقل یک بار از آنتیبیوتیکها استفاده میکنید؟
  • آیا معمولاً دچار مشکلاتی مربوط به دستگاه تنفسی میشوید؟
  • آیا کمتر از 5 تا 7 ساعت در شبانهروز میخوابید؟
  • آیا به غذاهای خاصی حساسیت دارید؟

اگر پاسخ شما به 4 یا 5 مورد از پرسشهای بالا "بله" باشد، لازم است که به فکر تقویت سیستم ایمنی بدن خود باشید. ضعف سیستم ایمنی بدن میتواند به دلیل رژیم غذایی ضعیف، کمبود مواد مغذی، آلودگی هوا، استرس و... اتفاق بیافتد. خوشبختانه روشهای طبیعی زیادی برای تقویت سیستم ایمنی بدن وجود دارد که توصیه میشود برخی از آنها را امتحان کنید...

1- ویتامین C:

vitamin c boost immune system

ویتامین سی یکی از بهترین عوامل ضدویروسی، مخصوصاً برای ورزشکاران است که در برخی سبزیجات مانند فلفل دلمهای، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، کیوی و پرتقال به وفور یافت میشود. با توجه به اینکه گلبولهای سفید خون برای مقابله با عوامل بیماریزا به این ویتامین پرقدرت نیاز دارند، در صورتی که دچار ضعف در سیستم ایمنی هستید، لازم است که روزانه 1000 میلیگرم ویتامین C دریافت کنید.

چالشی که در مصرف ویتامین C وجود دارد، اسیدی بودن آن و مشکلاتی است که برای معدههای حساس بهوجود میآورد. در صورتی که شما هم دچار این مشکل هستید، استفاده از نوع قلیایی این ویتامین موسوم به آسکوربات (آسکوربات منیزیم یا کلسیم)، توصیه میشود.

در صورتی که مصرف ویتامین C موجب روان شدن روده شما شود، لازم است که میزان دوز مصرف این ویتامین را کاهش دهید.

2- گیلاس:

میوه گیلاس در کنار طعم دلچسبی که دارد، سرشار از مواد مغذی است. رنگ قرمز گیلاس، مربوط به مادهای به نام "آنتوسیانین" است که یک آنتیاکسیدان ضد انعقاد قدرتمند و ضد ویروس میباشد. همچنین این میوه، منبع غنی از ویتامین C و اسید الاژیک (نوعی آنتی اکسیدان) محسوب میشود.

از سوی دیگر، خوردن گیلاس درد عضلانی را کاهش میدهد و با ترشح هورمون "ملاتونین" موجب آرامش بیشتر و خواب راحتتر میشود.


بیشتر بخوانید: چرا در طول روز احساس خستگی و خواب آلودگی میکنم؟


3- زینک (روی) و سلنیوم:

zinc boost immune system

دو ماده معدنی "حیاتی" برای سیستم ایمنی بدن، زینک (روی) و سلنیوم، جهت تولید سلولهای دفاعی بدن مورد نیاز هستند. کمبود زینک بهدلیل تاثیری که بر غده تیموس میگذارد، موجب کاهش تولید سلولهایی به نام لنفوسیت نوع T در سیستم ایمنی بدن میشود و همچنین میزان عنصر روی بر تولید برخی آنزیمهای ضروری بدن میشود.


بیشتر بخوانید: آیا کسی که یک بار به کرونا مبتلا شده است دوباره کرونا میگیرد؟


غلات کامل، مغزها، دانههای روغنی، مرغ و ماست، منابع سرشاری برای زینک (روی) هستند. همچنین برای افزایش سطح سلنیوم میتوان از برخی منابع غذایی مانند آجیل، قارچ، ماهی، جگر گوساله و گوشت بره لاغر استفاده کرد.

4- سیر:

"آلیسین" یک عنصر فعال قدرتمند ضد ویروس، ضد باکتری و ضد قارچ است که در گیاه سیر به وفور یافت میشود. سیر به دلیل دارا بودن این ماده و عنصر گوگرد، دارای خاصیت سم زدایی بسیار بالا و در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است.

توصیه میشود که روزانه حداقل یک حبه سیر در رژیم غذایی خود وارد کنید.

5- آهن:

یکی از عناصر ضروری برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن، عنصر آهن است که در گوشت کمچرب، مرغ، ماهی، میوههای خشک و سبزیجات با برگ سبز یافت میشود. جالبست بدانید که ورزشهای شدید میتواند میزان آهن بدن را کاهش دهد.

توجه داشته باشید که بدون مشورت با پزشک، در مصرف قرص آهن زیادهروی نکنید زیرا میتواند اثرات مخربی داشته باشد.

6- مواد پروبیوتیک:

probiotic bacteries in gut boost immune system

آیا میدانستید که روده، بزرگترین عضو ایمنی بدن است؟ در واقع، 70 تا 80 درصد سلولهای ایمنی بدن در روده قرار دارند. استفاده روزانه از مواد پروبیوتیک که با مواد غذایی فیبری ترکیب شدهاند، راهکار بسیار مفیدی برای حمایت از سیستم ایمنی بدن و تقویت آن است.


بیشتر بخوانید: 6 علامت سرطان روده بزرگ که باید جدی بگیرید!


7- آویشن و رزماری:

آویشن و رزماری، هردو دارای خواص ضد میکروبی هستند و هنگام پخت و پز، علیالخصوص در فصل زمستان و سرماخوردگی، توصیه میشود این دو ماده را فراموش نکنید. برای دریافت خواص تقویتکننده این مواد، هم میتوانید در پخت و پز از آویشن و رزماری استفاده کنید و هم بصورت دمنوش، 10 دقیقه دم کنید و بنوشید.

8- از ورزش بیش از حد پرهیز کنید!

همیشه بیشتر بودن به معنی بهتر بودن نیست! با وجود اینکه ورزش کردن در سطح متوسط (3-5 بار در هفته و هر بار 30-40 دقیقه)، موجب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود، ورزش بیش از حد، به دلیل کاهش سطح برخی عناصر کلیدی بدن مانند ویتامینهای گروه B و آنتی اکسیدانها، موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود.

ورزش بیش از حد به این معناست که زمان کافی برای ریکاوری و بازیابی بدن وجود ندارد. در صورتی که بیش از حد دچار جراحت، مصدومیت، بیماری و افت عملکرد میشوید، لازم است که به بدن خود استراحت دهید. بهطور کلی در هر هفته، یک روز استراحت ورزشی برای هر فرد ضروریست.

9- آنتی اکسیدانها:

یکی از موادی که نقش مهمی در سلامت بدن، علیالخصوص در فصل زمستان دارند، آنتی اکسیدانها هستند. میوههای تازه، سبزیجات، دانههای روغنی و آجیل، بهترین منابع آنتی اکسیدان جهت تقویت سیستم ایمنی بدن میباشند.

10- خواب کافی:

adequate sleep boost immune system

7 تا 8 ساعت خواب در هر شبانهروز، برای یک انسان بالغ لازم است. خواب کافی علاوه بر کمک به تولید هورمونها، در بهبود آسیبدیدگی و ماهیچهها هم موثر است. همچنین خواب ناکافی میتواند عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن را دچار اختلال کند و موجب تضعیف آن شود.


بیشتر بخوانید: 6 اختلال خوابی که به مشکلات هورمونی مربوط میشود


منابع:

1- www.Bikeradar.com

2- www.Healthline.com

3- www.myfooddata.com