نکات ضروری برای درمان سوختگی پوست
همان طور که می دانید پوست بزرگ ترین سد دفاعی بدن در مقابل خطرات احتمالی است و می تواند به خوبی از اعضای داخلی ما محافظت کند. متاسفانه عوامل بسیاری ممکن است سلامت این عضو مهم بدن را تحت تاثیر قرار دهند که یکی از مهم ترین آن ها، آسیب دیدن پوست در اثر سوختگی است.
این مشکل به دلایل مختلفی بروز می کند و با توجه به عامل ایجاد کننده و میزان آسیب وارد شده روش های درمانی و مدت زمان بهبودی متفاوتی دارد.
برای آشنایی با درمان سوختگی پوست توسط پزشک و مراقبت های لازم در منزل، لطفاً تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
سوختگی پوست چیست؟
یکی از بیشترین آسیب ها بخصوص در بین کودکان سوختگی است. سوختگی به شرایطی گفته می شود که در آن پوست با آسیب شدید مواجه می شود و سلول های سالم خود را از دست می دهد.
با توجه به درجه و میزان آسیب، برای درمان سوختگی پوست روش های مختلفی وجود دارد. البته لازم به ذکر است که سوختگی های شدید و جدی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند؛ زیرا ممکن است با توجه به آسیب دیدن ارگان های حیاتی، سوختگی عوارض شدیدی داشته باشد و حتی در مواردی منجر به مرگ شوند.
سوختگی ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد، از جمله:
- سوختگی در اثر ریختن مواد شیمیایی
- ریختن مایعات داغ و در حال جوش روی پوست
- سوختگی در اثر جریان های الکتریکی (برق گرفتگی)
- قرار گرفتن بیش از اندازه و بدون محافظ در برابر خورشید
- قرار گرفتن پوست در معرض آتش مانند شعله کبریت، فندک، شمع و...
سوختگی های شیمیایی و الکتریکی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند؛ زیرا می توانند بر اعضای داخلی بدن تأثیر بگذارند، حتی اگر آسیب پوستی جزئی باشد.
درجه بندی انواع سوختگی ها
برای درمان سوختگی پوست علاوه بر ماده موثر در بروز آسیب، باید درجه آن را نیز مشخص کنیم؛ زیرا روش درمانی هر یک با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال یک عامل سوختگی مانند مایع داغ می تواند باعث بروز درجات مختلف سوختگی شود که این درجه به میزان حرارت مایع و مدت زمانی که با پوست در تماس بوده است، بستگی دارد. همچنین روش درمانی و نوع دارو با توجه به شدت آسیب تجویز می شود.
به طور کلی سه نوع سوختگی اولیه وجود دارند که عبارت هستند از:
- سوختگی درجه یک: پوست قرمز می شود؛ ولی تاول در آن دیده نمی شود.
- سوختگی درجه دو: پوست ملتهب می شود، تاول می زند و کمی ضخیم می شود.
- سوختگی درجه سه: ضخامت پوست بیشتر و ظاهر پوست چرمی شکل می شود و تمامی علائم درجه یک و دو را با شدت بیشتری دارد.
در واقع باید گفت درجات سوختگی بر اساس شدت آسیب وارده شده به پوست دسته بندی می شوند که درجه اول جزئی ترین و درجه سوم خطرناک ترین و شدید ترین نوع سوختگی هستند.
البته سوختگی درجه چهار نیز وجود دارد. این نوع سوختگی شامل تمام علائم سوختگی درجه سه است و همچنین فرا تر از پوست به داخل تاندون ها و استخوان ها گسترش پیدا می کند.
درمان انواع سوختگی
درمان سوختگی پوست به عوامل بسیاری بستگی دارد که مهم ترین آن شدت آسیب وارد شده است. سوختگی های درجه یک را معمولاً می توان با محصولات مراقبت از پوست مانند کرم آلوئه ورا یا پماد آنتی بیوتیک و دارو های مسکن مانند استامینوفن (تیلنول) درمان کرد. سوختگی های درجه دو را نیز می توان با کرم آنتی بیوتیک یا سایر کرم ها و پماد های تجویز شده توسط پزشک درمان کرد. برای درمان سوختگی پوست درجه سوم و چهارم ممکن است به روش های تخصصی تری مانند تزریق آنتی بیوتیک های داخل وریدی (IV) برای جلوگیری از عفونت و جایگزینی مایعات از دست رفته هنگام سوختن پوست نیاز باشد. در شرایط خاص حتی ممکن است پزشک معالج برای رفع آسیب پیوند پوست یا استفاده از پوست مصنوعی را تجویز کند.
بهترین راه درمان سوختگی پوست با شدت بالا، تماس گرفتن با اورژانس است؛ اما کار هایی وجود دارد که می توانید با انجام آن ها از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. این اقدامات به شرح زیر هستند:
- اگر می توانید ناحیه سوخته را بالا تر از سطح قلب نگه دارید.
- سریعا فرد آسیب دیده را از علت سوختگی دور کنید. اگر علت مشکل الکتریکی بود، قبل از نزدیک شدن به آن ها مطمئن شوید که برق قطع شده است.
- تنفس فرد را چک کنید و در صورت وجود مشکل و داشتن اطلاعات، تنفس مصنوعی (احیای دهان به دهان) را شروع کنید.
- اگر صورت یا چشم ها سوخته است، بهتر است شخص آسیب دیده به جای دراز کشیدن تا حد امکان بنشینید، این کار به کاهش تورم کمک بسیاری می کند.
- ناحیه سوخته را با یک پارچه تمیز و خنک یا بانداژ کمی مرطوب بپوشانید. یادتان باشد سوختگی بزرگ و جدی را زیر آب قرار ندهید؛ زیرا می تواند باعث کاهش ناگهانی دمای بدن و منجر به هیپوترمی، شود.
- مراقب علائم شوک مانند غش، سرگیجه، رنگ پریدگی پوست و تنفس نامنظم و ضعیف باشید. اگر متوجه هر یک از این موارد شدید، سعی کنید پا های فرد را کمی بالا بیاورید؛ اما او را زیاد حرکت ندهید.
در سوختگی های اسیدی یا شیمیایی، سعی کنید با احتیاط عامل بروز مشکل و لباس های آلوده را بردارید و ناحیه آسیب دیده را با استفاده از آب تمیز، تا حد امکان شست و شو دهید.
درمان خانگی سوختگی پوست
روش های درمان سوختگی پوست در منزل بسیار متفاوت است. با استفاده از درمان های خانگی گفته شده در ادامه می توانید سوختگی های درجه یک و گاه درجه دو را به طور ایمن و موثر بهبود دهید. این روش ها عبارت هستند از:
- استفاده از کرم های آنتی بیوتک تجویز شده توسط پزشک
- قرار دادن ناحیه آسیب دیده، به مدت 20 دقیقه زیر آب خنکی که جریان دارد.
- استفاده از آلوئه ورا برای آبرسانی پوست آسیب دیده و بهبود جراحات
- استفاده از دارو های مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب و درد ناشی از سوختگی
- تمیز کردن آرام محل سوختگی با صابون ضد باکتری برای جلوگیری از بروز عفونت در ناحیه آسیب دیده
- قرار دادن بانداژ مناسب بر روی محل مورد نظر برای جلوگیری از ورود میکروب و عوامل عفونت زا، در صورت داشتن ترشح یا ترکیدن تاول ها
- قرار دادن مقداری عسل بر روی بانداژ و گذاشتن آن بر روی ناحیه آسیب دیده برای بهبود التهاب و ضد عفونی کردن پوست
البته بهتر است تمام موارد گفته شده با دریافت مشورت از افراد متخصص انجام شود.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با عارضه جدی سوختگی بیشتر آشنا کنیم. همان طور که گفته شد این مشکل ممکن است در اثر یک منبع گرمایی و یا برخورد مواد شیمیایی و اسیدی با بدن ایجاد شود. به طور کلی سوختگی به سه نوع درجه اول، دوم و سوم تقسیم می شود؛ البته درجه چهارم نیز وجود دارد که به طور جدی سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. درمان سوختگی پوست به میزان آسیب و عامل ایجاد کننده مشکل بستگی دارد. معمولا سوختگی های درجه یک و دو را می توان در منزل درمان کرد.
