انواع سرنگ + موارد استفاده و کاربردها

سرنگ وسیلهای بسیار پرکاربرد در پزشکی است و در دامنه وسیعی از بیمارستانها تا مطبها و دندانپزشکیها مورد استفاده قرار میگیرد. از سرنگ برای تزریق دارو و یا خروج مایعات بدن مانند خون استفاده میشود. سرنگ در حقیقت واژهای یونانی به معنای لوله است و با فشار پیستون، دارو از طریق سوزن خارج میشود. انواع سرنگ در موراد متفاوتی استفاده میشوند و قطر انواع سرنگ با یکدیگر متفاوت خواهد بود. در این مطلب پس از معرفی انواع سرنگ و سایز آنها به بررسی فرق سرنگ و آمپول میپردازیم.

اجزای سرنگ

سرنگ را برای وارد کردن دارو یا واکسن به بدن بهکار میبرند و وظیفه دیگر آن خروج مایعات است. تزریق به بدن به صورت وریدی یا عضلانی انجام میشود. البته در برخی موارد تزریق به صورت زیرجلدی یا درون مفصلی نیز صورت میگیرد. اجزا سرنگ شامل موارد زیر است:

• استوانه یا مخزن: بخشی که دارو داخل آن قرار میگیرد.
• پیستون (Plunger): در داخل استوانه جای گرفته و سر آن پلاستیکی و کاملا نفوذناپذیر است.
• قسمت خروجی سرنگ (Hub): این قسمت به سر سورن متصل میشود.

انواع سرنگ

با توجه به اینکه از سرنگ در موارد مختلفی استفاده میشود، پس این محصول را در چندین نوع تولید میکنند تا برای کاربردهای متنوع بهکار آید.

سرنگ ساده

سرنگ ساده، معمولیترین نوع سرنگ است که برای تزریق دارو یا گرفتن خون استفاده میشوند. این سرنگها را باید در محدوده دمایی 15 تا 35 درجه سانتیگراد نگهداری کرد.

سرنگ توبرکولین

ظرفیت این سرنگ 1 سی سی و درنتیجه نازکتر است و به همین دلیل برای تزریق دارو به کودکان و یا داروهای غلیظتر با حجم کمتر و شستوشوی زخمها استفاده میشود.

سرنگ گاواژ

شکل مخروطی انتهای این سرنگها برای انتقال از طریق لوله کاربرد دارد. سرنگهای گاواژ برای خارج کردن مایعات معده و انتقال دارو استفاده میشوند.

سرنگ لوئرلاک (سرپیچ دار)

این سرنگها دارای حجم 3، 5 و 10 میلیلیتر بوده و بسیار ایمن هستند، چراکه سوزن در شیارهای مارپیچی قرار گرفته و احتمال جدا شدن ناگهانی آن و یا نشت دارو به بیرون وجود ندارد.

سرنگهای لائر اسلیپ

در این نوع سرنگها سوزن به آسانی به سرنگ متصل میشود و سرعت این کار بیشتر از دیگر مدلها است. در صورتی که به تزریق سریع نیاز داشته باشید، سرنگ لائر اسلیپ گزینه مناسبی است اما احتمال نشت دارو وجود خواهد داشت.

سرنگ انسولین

با توجه به اینکه اندازهگیری میزان انسولین تزریق شده باید به دقت انجام شود، سرنگهای انسولین تولید شدهاند. این سرنگها دارای دو نوع مختلف 50 و 100 واحدی هستند. در سرنگهای انسولین 100 واحدی هر خط کوچک نشاندهنده 2 واحد بوده و خطهای بزرگتر واحدهای 10 تایی را نمایش میدهند. در سرنگ 50 واحدی نیز خطهای کوچک 1 واحد و خطهای بزرگ 5 تایی است.

فرق سرنگ و آمپول

برخی از مردم تصور میکنند که آمپول و سرنگ در حقیقت یک چیز هستند، اما اینطور نیست! به زبان ساده سرنگ ابزاری است برای تزریق آمپول! آمپول مقدار مشخص دارو یا واکسن در محفظهای استریل و بسته است که میتوان گفت یک ویال کوچک حاوی محلول تزریقی است اما سرنگ وسیلهای است که از طریق یک سوزن دارو یا واکسن را وارد بدن میکند. پس این دو محصول با وجود آنکه با هم مرتبط هستند اما یکی نخواهند بود.

انواع قطر سرنگ

انواع سرنگ قطر متفاوتی دارند که اندازه آن را مشخص میکند. موارد استفاده سرنگ و حجم دارو موجب میشود تا نوع مناسب برای کار خود را انتخاب کنید. اگر حجم دارو زیادتر باشد، به طبع به سرنگ بزرگتری نیاز خواهید داشت.

موضوع دیگر قطر سوزن سرنگ است که شماره سوزن را تعیین میکند. دو پارامتر در اندازهگیری سایز سوزنها، قطر و طول آن است. قطر سوزن با نوع دارو و محل تزریق مرتبط است و طول آن وابسته به این موضوع بوده که تا چه عمقی باید تزریق را انجام داد.

انواع حجم سرنگ

حجم سرنگ به مقدار دارو بستگی دارد و آن را با دو واحد مشخص میکنند: