علت ایجاد شپش سر و راهکارهای مقابله با آن

شپش سر نوعی حشره کوچک است که در تارهای مو زندگی می‌کند و از جمله بیماری‌های مسری است. ابتلا به شپش سر در کودکان بیشتر بوده و به‌طور کلی دختران را بیشتر از پسران درگیر می‌کند. درمان شپش سر فرایندی طولانی مدت است که به صبوری و دنبال کردن روند درمان احتیاج دارد. در ادامه این مطلب از مجله درمان کالا قصد داریم تا شما را با شپش سر، علائم، نحوه انتقال، درمان و دیگر اطلاعات این بیماری آشنا کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.

شپش سر موجودی ریز به اندازه دانه کنجد است که با نام علمی Pediculus humanus capitis شناخته می‌شود. این حشره، قهوه‌ای یا خاکستری رنگ است و با چنگال‌های قلاب مانند هر ۶ پای خود به تارهای مو می‌چسبد؛ اما قابلیت پرواز ندارد. شپش از خون پوست کف سر تغذیه کرده و در پوست سر، نزدیک گوش و پشت سر زندگی می‌کند. شپش به‌ندرت ممکن است در تازهای ابرو یا مژه نیز دیده شود و محل اصلی زندگی او موی سر است. شپش بالغ معمولا به مدت ۳ تا ۴ هفته در پوست سر زندگی کرده و در این مدت قابلیت تخم‌ریزی دارد.

شپش در محل زندگی خود، یعنی در میان تارهای مو تخم‌ریزی می‌کند. تخم شپش از خود او بسیار کوچکتر بوده و می‌توان گفت به اندازه شوره کف سر است. شپش ماده چسبناکی تولید می‌کند که باعث می‌شود تخم‌های شپش به تارهای مو چسبیده و به‌سادگی جدا نشوند. 

در فاصله ۸ تا ۹ روز پس از تخم‌ریزی شپش، تخم‌ها باز شده و پوره یا شفیره از تخم خارج می‌شود که درواقع شپش نابالغ است. شفیره پس از ۹ تا ۱۲ روز رشد کرده و شپش بالغی به وجود می‌آید که خود او توان تخم‌ریزی دارد.

شپش موجودی است که به تارهای مو می‌چسبد؛ اما قدرت پرش و پرواز ندارد. پس انتقال شپش از طریق هوا ممکن نیست و تنها تماس مستقیم، عامل ابتلا به شپش سر خواهد بود. شپش با روش‌های زیر به فرد دیگر منتقل می‌شود:

·        استفاده از وسایل شخصی فرد آلوده به شپش مانند شانه، گیره مو، برس، کلاه، روسری، حوله، هدفون و...

·        خوابیدن روی بالش، پتو یا تخت فرد آلوده به شپش

·        برخورد مستقیم تارهای مو فرد سالم و فرد مبتلا به شپش

·        انتقال شپش از طریق حیوانات خانگی

·        قرار دادن روسری یا لباس‌های افراد در کنار یکدیگر

ابتلا به شپش سر ممکن است با علائم خاصی همراه نباشد و حتی در ابتدا فرد متوجه وجود شپش در تارهای موی خود نشود. در واقع شپش به سادگی نیز دیده نمی‌شود و برای بررسی بهتر آن، به ذره بین یا منبع نور مانند چراغ قوه نیاز دارید. با این وجود در موارد بسیاری ابتلا به شپش سر با علائم زیر همراه است:

·        خارش: اولین نشانه‌ وجود شپش، خارش است که در پی حرکت و گزش شپش به وجود می‌آید.

·        تورم و برجستگی: تغذیه شپش از پوست سر و گزش آن، باعث ایجاد تورم و قرمزی در گردن و سر می‌شود.

·        افزایش شوره سر: در واقع شوره نیست و همان تخم شپش با شکل و اندازه شوره است.

·        احساس حرکت چیزی روی پوست سر: گاهی حرکت شپش باعث کلافگی و آزار فرد می‌شود.

اگر علائمی مانند احساس حرکت روی پوست سر یا خارش را تجربه کردید، باید احتمال ابتلا به شپش را بررسی کرد. در مرحله اول از کسی بخواهید که موی سر شما را با کمک ذره بین بررسی کند. استفاده از شانه شپش تشخیص آن را راحت‌تر می‌کند. شانه شپش را از محل رویش مو به سمت بیرون حرکت دهید. حال می‌توانید وجود شپش یا تخم آن را روی شانه بررسی کنید.

در صورتی که شپش روی موی سر خود مشاهده کردید و یا علائم آن را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای معاینه و تشخیص شپش از نور خاصی استفاده می‌کند که باعث می‌شود تا شپش‌ها به رنگ آبی دیده شده و راحت‌تر مشخص شوند. 

اگر وجود شپش سر تشخیص داده شود، پزشک روش‌های درمان مختلفی را توصیه می‌کند که شامل درمان دارویی و جدا کردن فیزیکی شپش‌ها از تارهای مو است.

شانه شپش وسیله‌ای است که برای جدا کردن شپش‌ها از تارهای مو استفاده می‌شود. نحوه استفاده از شانه ضد شپش را مطابق مراحل زیر انجام دهید:

·        مو را شسته و مرطوب کنید تا شانه زدن و جدا کردن شپش‌ها آسان‌تر شود.

·        روی کتف و شانه‌ها یک حوله سفید قرار دهید تا شپش‌ها روی حوله بریزند.

·        دسته‌ای از مو را جدا کرده و مابقی را با گیره در یک سمت دیگر نگه دارید.

·        شانه را از نزدیک پوست که محل زندگی شپش‌ها است، به سمت پایین حرکت دهید و شپش‌ها را جدا کنید.

·        شانه را با آب داغ و یک پارچه تمیز کنید و به سراغ دسته‌ای دیگر از مو بروید.

جدا کردن شپش‌ها با استفاده از شانه مو را هر روز تکرار کنید تا شپش‌ها از تارهای مو جدا شوند.

استفاده از شانه شپش، روشی برای جدا کردن شپش‌ها از تارهای مو است، اما نمی‌تواند آن‌ها را از بین ببرد. مصرف داروهای مختلف می‌تواند شپش‌ها را کشته و نابود کند:

•  داروهای غیرتجویزی: شامپوهای ضد شپش بر پایه‌ پریترین، قرص پرمترین، اسپری ضد شپش قویترین داروی ضد شپش خانگی
• داروهای تجویزی: بنزیل الکل، مالاتیون، ایورمکتین، اسپینوزاد

در صورتی که شپش درمان نشود و در پوست سر مانده و از خون کف سر تغذیه کند، باعث ایجاد عفونت می‌شود. این عفونت ممکن است زخم و اسکارهایی را نیز در پوست ایجاد کند. از جمله عوارض عفونی شپش سر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        عفونت‌های باکتریایی پوستی

·        تیفوس

با رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی می‌توان از ابتلا به شپش سر جلوگیری کرد:

·        از وسایل شخصی دیگران مانند شانه، گیره مو، حوله و... استفاده نکنید.

·        افراد مشکوک به مبتلا به شپش را در آغوش نکشید و لباس‌های خود را در مجاورت لباس‌های او قرار ندهید.

·        برای خواب از بالش و رختخواب دیگران استفاده نکنید.

·        در مکان‌های عمومی لباس‌ها یا کلاه خود را در نزدیکی لباس دیگران نگذارید. 

در خانواده‌هایی که یکی از اعضای آن‌ها به شپش مبتلا بوده، رعایت نکات بهداشتی اهمیت بیشتری دارد. لباس‌ها، لوازم و ملحفه‌های فرد آلوده به شپش را با آب داغ و صابون به‌خوبی بشویید و با حرارت بالا خشک کنید تا کلیه شپش‌ها نابود شوند. شانه و لوازم مو را نیز به مدت ۱۰ دقیقه در محلول آب داغ و صابون بگذارید تا شپش‌ها از بین بروند.

در این مطلب به معرفی علت ایجاد شپش سر و راهکارهای مقابله با آن پرداختیم و روش‌های درمان با استفاده از شانه شپش و اسپری ضد شپش قویترین داروی ضد شپش خانگی را معرفی کردیم. به خاطر داشته باشید که برای نابودی شپش‌ها باید روش‌های درمان را دنبال کرده و با شستشو وسایل و رعایت نکات بهداشتی، از انتقال شپش به دیگران جلوگیری کرد.

برای خرید شانه شپش و اسپری ضد شپش قویترین داروی ضد شپش خانگی می‌توانید به درمان کالا مراجعه کنید. درمان کالا یک سایت اینترنتی در زمینه خرید تجهیزات پزشکی است. درمان کالا بهترین محصولات از برندهای معتبر را با قیمت‌های مناسب عرضه می‌کند. پس از ثبت سفارش و نهایی کردن مراحل خرید، محصول موردنظر شما پس از مدت زمان کوتاهی ارسال می‌شود.