علت احساس خستگی و خواب آلودگی مداوم در طول روز
خستگی و خواب آلودگی یکی از شایع ترین مشکلات مردم در سراسر دنیاست. با توجه به حجم بالای مشغله های روزمره و نیاز به داشتن انرژی کافی برای انجام آنها، این مشکل می تواند بیشتر از قبل بزرگ جلوه کند. هیچکس دوست ندارد در پشت میز دانشگاه یا محل کار چرت بزند اما گاهی واقعا با چوب کبریت هم نمی توان چشمها را باز نگاه داشت.
برخی مواقع این خستگی را می توانیم درک کنیم و دلیل خستگی روزمره ی خود را حس کنیم اما گاهی هم نمی دانیم چرا خسته ایم؟ دلیل این مشکل چیست؟ آیا برخی از افراد واقعا تنبل تر هستند؟! همیشه اینطور نیست. خستگی و خواب آلودگی به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد.
خواب آلودگی در طول روز یکی از مشکلات شایع است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. این حالت نه تنها می تواند بر کارایی و تمرکز تأثیر بگذارد، بلکه می تواند به بروز مشکلات جدی تری نظیر تصادفات و اختلالات روانی منجر شود. با توجه به اهمیت خواب و تأثیر آن بر سلامت جسمی و روانی، شناخت علل خواب آلودگی و راهکار های مقابله با آن ضروری است.
در این مقاله به بررسی عوامل مختلفی که میتوانند باعث خواب آلودگی در طول روز شوند، از جمله عوامل فیزیولوژیکی، روان شناختی و محیطی، خواهیم پرداخت و نکاتی را برای بهبود کیفیت خواب و افزایش انرژی روزانه ارائه خواهیم کرد.
علت خواب آلودگی در طول روز
1-عدم خواب کافی:
مدت خواب ناکافی:
بزرگسالان به طور متوسط به 7-9 ساعت خواب در شب نیاز دارند. خواب کم می تواند منجر به خستگی و خواب آلودگی در طول روز شود.
2-اختلالات خواب:
آپنه خواب:
این اختلال باعث می شود فرد در حین خواب به طور مکرر دچار توقف تنفس شود، که کیفیت خواب را به شدت کاهش می دهد.
آپنه خواب یکی از شایع ترین علل خواب‌آلودگی زیاد در بزرگسالان و کودکان است. این اختلال باعث وقفه در تنفس هنگام خواب شده و در نتیجه، خواب عمیق را مختل می کند. افرادی که از این بیماری رنج می برند معمولاً با خستگی مزمن و کاهش تمرکز مواجه می شوند.
بی‌خوابی: مشکلاتی مانند سختی در خواب رفتن یا بیدار شدن های مکرر می تواند منجر به خواب آلودگی شود.
3-عوامل هورمونی
اختلالات هورمونی: تغییرات در سطح هورمون ها، به ویژه در شرایطی مانند افسردگی یا اختلالات تیروئیدی، می تواند بر سطح انرژی تأثیر بگذارد.
4-استرس و اضطراب
عوامل روان‌شناختی: استرس و اضطراب می توانند کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار دهند و باعث خواب آلودگی در طول روز شوند.
5-تغذیه نامناسب
عادات غذایی:
مصرف غذا های سنگین، قند بالا و کمبود ویتامین ها می تواند باعث کاهش انرژی و خواب آلودگی شود.
6-محیط کار
شرایط محیطی: نور کم، سر و صدای زیاد و دما های نامناسب در محیط کار می توانند بر توانایی تمرکز و انرژی فرد تأثیر بگذارند.
7-کم تحرکی
عدم فعالیت بدنی: سبک زندگی بی‌تحرک می تواند به کاهش سطح انرژی و افزایش خواب آلودگی منجر شود.
با شناخت این عوامل، میتوان راهکار هایی برای مقابله با خواب آلودگی و بهبود کیفیت خواب پیدا کرد.
علت خستگی و خواب آلودگی در طول روز
خستگی و خواب آلودگی در طول روز می توانند ناشی از عوامل متعددی باشند. در ادامه، به بررسی این علل می پردازیم:
1-کمبود خواب درست:
کمبود خواب باکیفیت از اصلی ترین دلایل خواب آلودگی زیاد است. برخی از دلایل اختلال در خواب شامل بی خوابی، یائسگی، سر و صدای محیطی، و خواب بیش از حد هستند. خواب نا منظم، ریتم شبانه روزی بدن را مختل کرده و باعث احساس خستگی در طول روز می شود.
2-عدم محیط مناسب برای خواب:
اتاق خواب باید یک محیط آرام و مساعد برای خواب باشد. به این نکات توجه کنید:
· دما: دمای اتاق خواب باید بین ۱۵ تا ۱۹ درجه سانتیگراد باشد.
· تاریکی: از پرده های ضخیم یا سایه ها برای مسدود کردن نور اضافی استفاده کنید.
· به دور از الکترونیک: کار و تمام وسایل الکترونیکی خود را از اتاق خواب دور نگه دارید. نور آبی این دستگاه ها می تواند باعث تأخیر در تولید ملاتونین و اختلال در خواب شود.
3-عوامل روان‌شناختی
استرس و اضطراب: فشار های روانی می توانند خواب را مختل کرده و منجر به خستگی شوند.
افسردگی: یکی از علائم شایع افسردگی، خستگی و خواب آلودگی است.
4تغذیه نامناسب
غذاهای سنگین: مصرف وعده های غذایی سنگین و پر چرب می تواند احساس خواب آلودگی ایجاد کند.
کمبود ویتامین ها: کمبود ویتامین های ضروری، به ویژه ویتامین D و B12، می تواند سطح انرژی را کاهش دهد.
5-کم تحرکی
سبک زندگی بی‌تحرک: عدم فعالیت بدنی کافی می تواند به احساس خستگی و خواب آلودگی منجر شود.
6-عوامل محیطی
شرایط محیطی نامناسب: نور کم، سر و صدای زیاد و دما های نامناسب می توانند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارند.
7-مصرف مواد
کافئین و الکل: مصرف زیاد کافئین و الکل می تواند خواب را مختل کند و احساس خستگی را افزایش دهد.
با شناسایی این علل و توجه به آن ها، میتوان به بهبود کیفیت خواب و کاهش خستگی در طول روز کمک کرد.
علت خستگی و خواب آلودگی
خستگی و خواب آلودگی می توانند ناشی از عوامل علمی متعددی باشند. در ادامه به توضیح برخی از این عوامل می پردازیم:
1-اختلال در ریتم های شبانه‌روزی:
ساعت بیولوژیک بدن انسان یک ساعت داخلی دارد که به تنظیم خواب و بیداری کمک می کند. اختلال در این ریتم، به ویژه در اثر کار در شیفت های شب یا سفر های طولانی، می تواند منجر به خواب آلودگی و خستگی شود.
2-تولید هورمون ها:
ملاتونین: هورمونی است که در شب تولید می شود و به خواب کمک می کند. افزایش غیرطبیعی سطح ملاتونین می تواند باعث خواب آلودگی در طول روز شود.
کورتیزول: هورمون استرس که در صبح‌ها باید در بالاترین سطح باشد. اختلال در تولید آن می تواند به خستگی منجر شود.
3-عدم خواب عمیق
مرحله های خواب: خواب شامل چند مرحله است که خواب عمیق (NREM) و خواب REM از جمله آن ها هستند. عدم رسیدن به این مراحل به اندازه کافی می تواند باعث خواب آلودگی شود.
4-تأثیرات متابولیکی
نقص در متابولیسم انرژی: اختلال در فرآیند های متابولیکی می تواند منجر به کاهش سطح انرژی و افزایش خستگی شود. این امر می تواند ناشی از بیماری هایی مانند دیابت یا اختلالات تیروئیدی باشد.
5-عوامل عصبی
عملکرد سیستم عصبی مرکزی: اختلالات در عملکرد مغز و سیستم عصبی، مانند بیماری های عصبی یا اختلالات روانی، می توانند به خواب آلودگی و خستگی منجر شوند.
6-کمبود مواد مغذی
کمبود ویتامین ها و مواد معدنی: مانند ویتامین B12، آهن و منیزیم که نقش مهمی در تولید انرژی دارند. کمبود این مواد میتواند به خستگی منجر شود.
7-التهاب
پاسخ های التهابی: التهاب مزمن می تواند باعث خستگی و خواب آلودگی شود. این وضعیت معمولاً در بیماری های خودایمنی و عفونت‌ها مشاهده می شود.
با توجه به این عوامل علمی، درک بهتری از خستگی و خواب آلودگی به دست می آید و می توان اقدامات مناسبی برای مقابله با آن ها انجام داد.
علت خستگی و خواب آلودگی مداوم
· کمبود خواب باکیفیت و نداشتن برنامه منظم خواب
· اختلالات خواب مانند بی‌خوابی یا آپنه
· کمبود ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن
· مشکلات تیروئیدی، کم خونی یا دیابت
· استرس، اضطراب و افسردگی
· استفاده بیش از حد از گوشی و نمایشگر ها قبل از خواب
· بیماری های زمینه ای
· کم‌کاری تیروئید می تواند متابولیسم بدن را کند کرده و منجر به خستگی و خواب آلودگی مفرط شود. در مقابل، پرکاری تیروئید متابولیسم را تسریع کرده و باعث ضعف بدنی می شود.
· سندرم پای بی‌قرار (RLS)
این اختلال باعث احساس نا خوشایند در پاها و میل شدید به حرکت دادن آن ها می شود. RLS معمولاً شب ها تشدید شده و خواب فرد را مختل میکند، که نتیجه آن خواب‌آلودگی زیاد در طول روز است.
درمان سندرم پای بی‌قرار:
1-استفاده از دارو های مخصوص برای کاهش علائم
2-ورزش ملایم قبل از خواب
3-اجتناب از مصرف کافئین و الکل
چند مورد از دلایل اصلی خستگی و خواب آلودگی روزمره را بیان می کنیم و برای هرکدام راه حلی ارائه می دهیم.
1- عدم خواب کافی:
واضح است که عدم خوابیدن کافی در طول روز، موجب خستگی و خواب آلودگی میشود. کم خوابی می تواند تمرکز و سلامتی شما را مختل سازد. برای افراد بالغ، 7 تا 8 ساعت خواب در طول شبانه روز ضروریست.
راه حل: هیچ نسخه ی جادویی را نمی توان به عنوان راه حلی برای کم خوابی معرفی کرد. باید برنامه ریزی کنید، خواب کافی را در اولویت های اول زندگی خود داشته باشید، لپتاپ، تلفن همراه و تلویزیون را از محل خواب خود دور کنید. اگر باز هم مشکل دارید باید به پزشک مراجعه کنید؛ شاید شما دچار اختلال خواب باشید.
2- آپنه تنفسی:
بعضی از افراد "تصور می کنند" که به اندازه ی کافی می خوابند، اما اطلاع ندارند که آپنه تنفسی خواب، مانع خواب کافی آنهاست. بطور خلاصه میتوان گفت که آپنه تنفسی خواب، تنفس شما را در طول خواب قطع می کند و این امر موجب می شود که هر عامل کوچکی شما را برای لحظه ای از خواب بیدار کند، بدون اینکه متوجه این موضوع بشوید. نتیجه اینکه شما به اندازه ی کافی داخل رخت خواب هستید اما از خواب کافی محرومید و در طول روز احساس خستگی و خواب آلودگی می کنید.
راه حل: اگر اضافه وزن دارید باید وزن خود را سریعا کاهش دهید. سیگار نکشید و تحت معاینه ی پزشک قرار بگیرید. ممکن است به دستگاه های CPAP یا BiPAP نیاز داشته باشید. این دستگاه ها، بصورت اتوماتیک ویژگی های تنفسی شما را تشخیص میدهند و در طول خواب، مانع از توقف لحظه ای تنفس شما میشوند و راه تنفسی شما را همیشه باز نگاه می دارند.
3- سوخت کم!
تغذیه ی خیلی کم موجب ایجاد خستگی و خواب آلودگی در طول روز می شود اما گاهی تغذیه ی بد از کم خوردن مشکل ساز تر است. برنامه ی غذایی شما باید بالانس باشد، به گونه ای که قند خون در سطح نرمال خود حفظ شود و پایین آمدن معمولی قند خون موجب ایجاد حس تنبلی و خواب آلودگی در شما نشود.
راه حل: همیشه صبحانه بخورید و در وعده های ناهار و شام هم از پروتئین و کربوهیدرات استفاده کنید. برای مثال، تخم مرغ را به همراه یک نان غلات کامل بخورید. خوردن میان وعده برای حفظ انرژی بسیار موثر است پس از میان وعده هم غافل نشوید.
4- کم خونی:
کم خونی یکی از دلایل اصلی خستگی در خانم ها است. قاعدگی در زنان می تواند منابع آهن در بدن را کاهش دهد و خانم ها را تحت ریسک کم خونی قرار دهد.
راه حل: طبیعتا راه حل این موضوع، تأمین نیاز بدن از طریق منابع آهن مانند قرص ها و مواد غذایی سرشار از آهن مانند گوشت، کبد گوسفندی، حبوبات و غلات است.
5- افسردگی:
افسردگی یک مشکل احساسی و روحی است اما خود را در تغییرات فیزیکی هم نشان می دهد. یکی از این تغییرات هستگی و تمایل به خواب بیش از حد در طول روز است. خستگی، سردرد و بی اشتهایی از بارز ترین نشانه های افسردگی هستند. اگر به مدت یک هفته یا بیشتر، احساس خستگی می کنید باید به پزشک مراجعه کنید.
راه حل: افسردگی را با صحبت درمانی یا دارو های خاص درمان می کنند.
6- کم کاری تیروئید:
تیروئید یک غده ی کوچک در زیر گردن است که سرعت تبدیل سوخت به انرژی در بدن را تعیین می کند. کم کاری تیروئید یعنی سوخت و ساز بدن شما بیش از حد آهسته است که این امر موجب کرختی طول روز و افزایش وزن می شود.
راه حل: برای اینکه مطمئن شوید مشکل شما از تیروئید است یا خیر، باید آزمایش خون بدهید و اگر کم کاری تیروئید در آزمایش خون مورد تایید باشد، ترکیبات هورمونی می توانند این مشکل را حل کنند.
7- مصرف بیش از حد کافئین:
کافئین می تواند هوشیاری و تمرکز شما را در دوز های متوسط بهبود ببخشید. اما مصرف بیش از حد کافئین، ضربان قلب و فشارخون را افزایش می دهد. بعلاوه، پژوهش ها نشان می دهد که مصرف زیاد کافئین برای برخی از افراد اثر معکوس دارد و موجب خستگی غیر طبیعی افراد می شود
راه حل: اگر مصرف قهوه، چای، شکلات یا دارو های کافئین دار بالایی دارید باید به تدریج و کم کم، مصرف آن را قطع کنید. اگر به یکباره مصرف کافئین را قطع کنید، این امر خود موجب خستگی بیش از حد شما می شود.
8- عفونت مجاری ادراری:
اگر سابقه ی عفونت مجاری ادراری (UTI) را داشته باشید احتمالا با درد های سوزشی و احساس اضطرار آشنایی دارید. اما عفونت همیشه خود را با این علائم آشکار نشان نمی دهد. گاهی تنها نشانه، خستگی و کرختی طول روز میباشد. آزمایش ادرار می تواند این موضوع را روشن کند.
راه حل: با مصرف آنتی بیوتیک ها، این مشکل برطرف میشود، ضمن اینکه خستگی و خواب آلودگی روزمره هم در طول یک هفته ناپدید میشود.
9- دیابت:
در افرادی که دیابت دارند، مقدار زیادی از قند بدن در جریان خون باقی می ماند در حالی که در افراد نرمال، این قند وارد سلول ها می شود تا تجزیه شود و انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کند. نتیجه اینکه، هرچقدر بخورید بازهم انرژی ندارید و خواب آلوده هستید. اگر خستگی مداوم دارید و برای این خستگی توضیحی نمی توانید ارائه دهید، به پزشک مراجعه کنید و آزمایش دیابت بدهید.
راه حل: طبیعتا راه حل این مورد هم راه حل برخورد با دیابت است که شامل تغییر شیوه زندگی از جمله برنامه غذایی، ورزش کردن، انسولین درمانی و استفاده از دارو است.
10- کم شدن آب بدن:
خستگی می تواند نشانه ای از کم آبی بدن باشد. چه در محیط باز یا پشت میز کار کنید، برای عملکرد صحیح بدن و خنک شدن بدن به آب نیاز دارید.
راه حل: ناگفته پیداست که باید در طول روز به اندازه ی کافی آب بنوشید. قبل از فعالیت های بدنی باید حداقل دو لیوان آب بنوشید. در طول فعالیت هم باید جرعه جرعه آب بنوشید و پس از اتمام فعالیت هم دو لیوان دیگر آب بنوشید.
11- مشکلات قلبی:
اگر هر روز در انجام فعالیت های روزمره مانند تمیز کردن حیاط یا هرس کردن باغچه دچار خستگی شدید میشوید احتمالا قلبتان روی فرم درست خود کار نمی کند. اگر برای انجام کارهایی که زمانی برایتان ساده بودند دچار مشکل می شوید، بهتر است برای معاینه ی قلب به پزشک مراجعه کنید.
راه حل: تغییر شیوه زندگی، دارو ها و روش های درمانی میتوانند اختلالات قلبی را کنترل کنند و انرژی شما را برگردانند.
12- اختلال خواب کار های شیفت شب:
کار کردن شبانه می تواند ساعت درونی بدن را مختل کند. شما ممکن است زمانی که باید بیدار باشید، احساس خستگی کنید و در طول روز برای خوابیدن دچار مشکل شوید.
راه حل: با اینکه روز روشن است و شما باید بخوابید، لازم است که شرایط خواب شب را برای خود محیا کنید. اتاق خواب خود را تاریک،آرام و خنک کنید.
13- حساسیت غذایی:
برخی از پزشکان معتقدند که حساسیت غذایی می تواند موجب خستگی و خواب آلودگی فرد شود. اگر بعد از خوردن وعده ی غذایی دچار خستگی می شوید، احتمالا بدن شما تحمل برخی از موادی که در غذای شما بوده اند نداشته است. ممکن است که دچار خارش و کهیر زدن شما نشده باشند، اما موجب خستگی شما شده اند!
راه حل: غذاهای مختلف را تست کنید و خود را بشناسید، همین!
14- سندروم کرختی مزمن (CFS) و فیبرومالژیا
اگر به مدت 6 ماه دچار خستگی هستید، بگونه ای که این خستگی انجام امور روزمره ی شما را با مشکل مواجه کرده است، سندروم خستگی مزمن یا فیبرومالژیا یکی از احتمالات است. این سندروم یک خستگی معمولی نیست، بلکه از یک خستگی مداوم، شدید و بدون توضیح منطقی صحبت میکند.
راه حل: هرچند که راه حل قطعی برای این سندروم وجود ندارد، بیماران معمولا با تغییر برنامه ی زندگی، یاد گرفتن عادات خواب باکیفیت و برنامه ی ورزشی دقیق، خود را در وضعیت بهتری قرار می دهند.
سایت درمان کالا به عنوان بهترین سایت تجهیزات پزشکی آماده خدمت رسانی در زمینه تامین تجهیزات پزشکی و انواع لوازم پزشکی و درمانی است.
